از قديمی ترين و اصيل ترين طرح فرش ايران طرح های ایلیاتی است و در آغاز حاصل ذهن قاليبافان بومی بوده است اما به مرور این نقش های ذهنی بصورت طرح درآمده است . طبيعت و محيط زندگی آنها به ساده ترين شکلی در طرح اين فرشها منعکس شده است. این طرح ها از قانون منظم و مدونی پيروی نمی کند و دارای زيبايی دلپسندی است. طراحان فرش اين طرح را از منطقه ای به منطقه ديگر منتقل کرده اند یعنی از غربی ترين نقطه ايران به شرقی ترين منطقه راه يافته است. گروههای فرعی طرحهای فرش اغلب منسوب به مناطقی است که طرح ابتدا در آنجا رواج پيدا کرده است و يا به نام اشخاصی است که دارای نفوذ محلی بوده اند و يا شخصی و یا مقامی سفارش بافت آن را داده اند.
نامهای معروف و قديمی اين گروه عبارتند از :هريس، مهربان، گوراوان، هيبت لو (مربوط به فارس و آباده) ، قشقايی بته ، افشاري، خاتوني، اردبيل، مزلقان ، خمسه ، ساوه، تفرش، زنجان و مشکين شهر، بختياري، کردي، يلمه ، سيستان، فردوس، سالارخاني، يعقوب خاني، سنگ چوبي، علی ميرزائي، جان بيگي، جانمازي،جوين، موسی آباد، بلوچستان، ويس، قرجه، سنه و دسته گل